Copyright © 2016-2020 Wolne Miasto Siemianowice
Designed by DronAir.pl
Stowarzyszenie Wolne Siemianowice
To źródło aktualnych i często niewygodnych faktów o Twoim mieście pomijanych przez inne media. Codzienna dawka świeżych informacji z kategorii: społeczne, gospodarka, polityka, sport, kultura i inne. Felietony i ciekawostki z miasta i okolic czyli cykl "U nas w ogródku..." oraz "Co za miedzą piszczy.."
Skład Redakcji:
Redaktor Naczelny: Janusz Ławecki
Redaktorzy:
Skład Redakcji:
Redaktor Naczelny:
Janusz Ławecki
Redaktorzy:
Korzystanie z portalu oznacza akceptację Polityka Cookies.
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
WOLNE MIASTO SIEMIANOWICE
FAKTY I WYDARZENIA Z REGIONU
Artykuły
Kiedy w 1872 roku ukazała się klasyczna powieść przygodowa Jules’a Verne’a „W 80 dni dookoła świata”, idea przemierzenia świata w tak krótkim czasie pozostawała wciąż ściśle w sferze fikcji.
Wtedy pojawiła się Nellie Bly.
Stała się ona nie tylko pierwszą osobą, która “przemierzyła” świat w 3 miesiące, z małą torbą podróżniczą, 200 funtami w kieszenii, ale i w tym samych ciuchach! Samotnie.
W przeciągu 72 dni.
25 stycznia minęło 130 lat od jej powrotu do Nowego Jorku. A jeśli do tej pory nie słyszałeś o Nellie Bly – kobiecie znacznie wyprzedzającej swoje czasy, która pobiła rekord świata, wyznaczyła nowe granice w dziennikarstwie śledczym, walczyła o prawa kobiet i pacjentów psychiatrycznych, opatentowała swoje własne wynalazki, a wszystko to w okresie, kiedy kobiety nie mogły nawet głosować w USA – jesteś w odpowiednim miejscu, aby dowiedzieć się więcej.
Samotna, osierocona dziewczyna
Nellie Bly urodziła się jako Elizabeth Mary Jane Cochran niedaleko Pittsburgh, Pensylwania, w 1864 roku. Ostatecznie zmieniła swoje nazwisko na Cochrane. Kiedy zmarł jej ojciec, majątek został podzielony pomiędzy 13 (według niektórych źródeł 15) dzieci, które jej ojciec miał z dwóch małżeństw; niewiele z tego majątku trafiło w ręce Elizabeth i jej matki. Matka Elizabeth wyszła za mąż ponownie, jednak jej nowy mąż okazał się agresywnym człowiekiem; rozwiedli się w 1879 roku. Elizabeth przez semestr uczęszczała do collegu, chcąc zostać nauczycielką, jednakże musiała przerwać naukę ze względu na brak pieniędzy. W tym czasie odkryła jednak swój talent pisarski, i przekonała swoją mamę na przeprowadzkę do Pittsburgh, mając nadzieję na znalezienie tam pracy.
Dla kobiety, w tamtych czasach, pisanie było niezwykle wymagające. Po długim czasie nieudanych prób znalezienia pracy, Elizabeth natknęła się na następującą kolumnę w lokalnej gazecie, the Pittsburgh Dispatch, “Do czego nadają się kobiety.” Kolumna lekceważyła szanse kobiet na zatrudnienie i twierdziła, że powinny one pozostać przy rodzeniu dzieci i utrzymaniu domu. Zaniepokojona, Elizabeth napisała list do redaktora i podpisała go „Samotna, osierocona dziewczyna”. Wydawca gazety, George Madden, był pod takim wrażeniem odpowiedzi Elizabeth, że postanowił wystosować reklamę, w której prosi “Samotną, osieroconą dziewczynę” o zdradzenie tożsamości. Elizabeth zwróciła się do niego, a on poprosił ją o napisanie kolejnego artykułu do jego kolumny, pod tym samym pseudonimem. Stworzyła artykuł pod tytułem “Zagadki kobiet”, w którym opisała, jak prawo rozwodowe wpływa na kobiety, i zaapelowała o zalegalizowanie reformy. George był ponownie pod takim wrażeniem, że zaproponował jej pracę. Zwyczajem kobiet piszących w tym okresie było używanie pseudonimów. Redaktor poprzestał na Nellie Bly, tytułowej bohaterce popularnej piosenki Stephena Fostera.
Prawda o władzy
Nellie kontynuowała pisarstwo o problemach kobiet, prawach człowieka, i dyskryminacji. Wiele osób było przeciwko kobiecie wypowiadającej się na tak ciężkie tematy i próbowało przekonać wydawcę do przekierowania Elizabeth do kolumny “zainteresowań kobiet”, takich jak moda czy społeczeństwo. Jednak Nellie nie była zaciekawiona takimi rozprawami. Chciała wypowiadać się o prawdzie o władzy, i nikt nie był w stanie jej zatrzymać.
Zaaranżowała swoją zagraniczną wyprawę do Meksyku, jako korespondent. Matka podróżowała z nią jako przyzwoitka, ale wkrótce wróciła do domu, zostawiając 21-letnią Nellie, która w tym czasie podróżowała sama – niezwykła i skandaliczna dla kobiet tych czasów. Nellie pisała o życiu w Meksyku – tym dobrym, tym złym i tym brzydkim. Po ujawnieniu biedy i korupcji urzędników oraz otwartej krytyce opresyjnego rządu, grożono jej aresztowaniem, po czym uciekła z kraju. W 1888 r. opublikowała książkę na podstawie swoich recenzji, zatytułowaną “Sześć miesięcy w Meksyku.”
Azyl “pod przykrywką”
Po ekscytującym czasie spędzonym w Meksyku, Nellie miała trudności z powrotem do swoich nudnych zadań w the Pittsburgh Dispatch. Rzuciła więc pracę i udała się do Big Apple w nadziei na otrzymanie ciekawszej oferty. Po wielomiesięcznych poszukiwaniach i życiu w ubóstwie, udało jej otrzymać pracę Nowym Jorku, gdzie przyjęła skandaliczną i bezprecedensową rolę “pod przykrywką”. Po otrzymaniu złowieszczych doniesień o brutalnym i niedbałym traktowaniu w Kobiecym Azylu Szaleńczym na Blackwell’s Island, Nellie miała za zadanie pojechać tam, udając wariatkę, tak aby mogła zostać przyjęta do azylu w celu zdobycia informacji wewnętrznej. To, co odkryła, było gorsze, niż ktokolwiek sobie wyobrażał. Szokująco łatwo było przekonać ludzi, którzy ją badali, że jest obłąkana – co częściowo podkreśliła, że lekarz wydawał się bardziej zainteresowany ładną pielęgniarką, która pomagała przy badaniu, niż faktycznym stanem Nellie. Po przyjęciu do szpitala, Nellie powróciła do zupełnie normalnego zachowania, ale nikt z personelu nie zauważył. Zamiast tego, zgłoszono jej normalne zachowanie jako objaw szaleństwa. Nellie rozmawiała z innymi kobietami w azylu, które jak stwierdziła, w większości przypadków były zdrowe. Warunki były obrzydliwe: niehigieniczne, nieludzkie i okrutne. Wszędzie były szczury, jedzenie było zepsute i niejadalne, kobiety były kąpane w lodowatej, brudnej wodzie, a personel był okrutny. The New York World postarał się o przepustkę dla Nellie po 10 dniach, a exposé, które napisała – wydane później jako książka „Dziesięć dni w wariatkowie” – zaszokowało naród i przyniosło Nellie sławę. Jej raport przyczynił się również bezpośrednio do reform, które wkrótce potem zostały wprowadzone w życie w azylu. Nellie wykorzystała swoją kolumnę, aby pisać o korupcji i strasznych naruszeniach praw człowieka, takich jak warunki panujące w sklepach i handel” małymi niewolnikami”, a także by wzmocnić głos sufrażystek i przywódczyń.
Dookoła świata w 72 dni
Zainspirowana niedawno wydaną książką “W 80 dni dookoła świata”, Nellie wpadła na pomysł, by naśladować Phileasa Fogga (głównego bohatera książki) i opłynąć świat w rekordowym czasie: 75 dni. Jej wydawca stawiał opór, mówiąc jej, że tylko mężczyzna może to zrobić, na co odpowiedziała: „Bardzo dobrze. Postaw na mężczyznę, a ja zacznę tego samego dnia od innej gazety i pobiję jego rekord.” Dał jej pracę. Podczas gdy jej redaktorzy wnikliwie zapowiadali, że będzie podróżować z tonami bagażu – zgodnie ze stereotypem zepsutej damy –Nellie zapakowała się niezwykle lekko: wzięła tylko jedną sukienkę, jeden płaszcz, małą torbę podróżną ze sprzętem i bielizną oraz torbę na szyi z 200 funtami.
Dotarła do Nowego Jorku 14 listopada 1889 roku, kierując się w stronę Anglii. Podróż nie zaczęła się zbyt dobrze: Nellie, która nigdy wcześniej nie podróżowała drogą morską, dostała na początku podróży choroby morskiej.
Kiedy przybyła do Southampton, otrzymała informację, że sam Jules Verne zaprosił ją do swojego domu w Amiens we Francji. Mimo napiętego grafiku, rezygnując z dwóch nocy snu, przyjęła jego zaproszenie i została przez niego powitana „z serdecznością ukochanego przyjaciela”. Przecież nie codziennie spotykasz kogoś, kto wyrusza w podróż dookoła świata zainspirowany Twoją książką!
Podczas pobytu w Chinach, Nellie dowiedziała się, że przyszło jej nie tylko „mierzyć się z czasami, w których żyła”: Cosmopolitan magazine wysłał swoją dziennikarkę, Elizabeth Bisland, aby wykonała to samo zadanie. Elizabeth wyjechała z Nowego Jorku tego samego dnia, co Nellie, ale w przeciwnym kierunku. (Każdy, kto czytał „W 80 dni dookoła świata” będzie wiedział, że nie było to mądre posunięcie. Alarm spoilera – Phileas Fogg (bohater książki “80 dni dookoła świata” robi to tylko w 80 dni, bo nieświadomie zyskał dzień podróżując na wschód przez Międzynarodową Linię Zmiany Daty!). Nellie była niewzruszona: „Nie ścigam się z nikim”, napisała. „Nie ścigałabym się. Jeśli ktoś inny chce jechać w krótszym czasie, to jego sprawa.”
W końcu pokonała Elizabeth Bisland, Phileasa Fogga i swój własny plan. Dzięki prywatnemu, jednowagonowemu pociągowi, wyczarterowanemu specjalnie po to, by przewieźć ją przez Stany Zjednoczone z powrotem do Nowego Jorku, wróciła 25 stycznia 1890 roku – zaledwie 72 dni po wyjeździe.
Piętno wyciśnięte w przemyśle
Nellie Bly była również wynalazcą i jedną z wiodących kobiet w przemyśle w Stanach Zjednoczonych.
Kiedy miała 31 lat, wyszła za mąż za dużo starszego mężczyznę, który był właścicielem firmy produkcyjnej Iron Clad Manufacturing Co. Kiedy jego zdrowie zaczęło szwankować, Nellie przejęła kontrolę i wynalazła nową konstrukcję pojemnika na mleko i pojemnika na śmieci. Istnieją również spostrzeżenia, że Nellie wynalazła stalową beczkę, która posłużyła jej jako model 55-galonowego bębna na olej – który jest nadal szeroko stosowany w Stanach Zjednoczonych – choć patent został zgłoszony dla człowieka o nazwisku Henry Wehrhahn.
Powrót do walki w dobrej wierze
Niestety, firma zbankrutowała, a Nellie wróciła do dziennikarstwa. Pojechała na front wschodni w Europie w czasie I wojny światowej, jedna z pierwszych cudzoziemek – i pierwsza kobieta – która odwiedziła te tereny w czasie wojny. Zajmowała się także ruchem wyborczym kobiet. W 1913 roku napisała o Paradzie walczących w tym celu oraz przewidziała, że przynajmniej do 1920 roku kobiety w USA będą miały prawo do głosowania. W rzeczywistości trwało to dokładnie do 1920 roku! Nellie żyła zaledwie 2 lata po otrzymaniu prawa do głosowania. Zmarła na zapalenie płuc w 1922 roku w wieku 57 lat.
Inteligentna, utalentowana, kreatywna i nieustraszona, Nellie Bly była nowoczesną kobietą znacznie wyprzedzającą swoje czasy, wykorzystującą swoje zdolności do walki z niesprawiedliwością i okrucieństwem. Jej śmiałe osiągnięcia ugruntowały jej spuściznę jako jednej z czołowych pionerów w dziedzinie dziennikarstwa śledczego.